زعفران از پرمصرف‌ترین و محبوب‌ترین ادویه هایی است که در ایران از سهم قابل توجهی از تولید در بین انواع محصولات کشاورزی برخوردار می باشد. زعفران باعث افزایش عطر، رایحه و رنگ فوق العاده غذاهای ایرانی می شود، و از سوی دیگر به دلیل داشتن خواص درمانی، در طب سنتی اهمیت بسیار زیادی دارد. افزایش تولید زعفران می تواند به لحاظ اقتصادی، سود بسیار بالایی داشته باشد. زعفران از جمله محصولات کشاورزی صادراتی است که به کشورهای متقاضی صادر گردیده و از این طریق با افزایش ارزآوری باعث رونق شرایط اقتصادی کشور می شود. به روش های مختلف می توان میزان تولید زعفران را افزایش داد اما پیش از آن بهتر است ابتدا با انواع روش های تولید زعفران آشنا شوید و در ادامه همراه سایت عمارت زعفران باشید تا شما را با این مسئله که چگونه میتوان تولید زعفران را افزایش داد، آشنا سازیم.
انواع روش های کاشت زعفران
روش های کاشت زعفران به دو نوع روش سنتی و روش مدرن تقسیم می شوند. هر یک از این روش ها دارای مزایا و معایب متفاوتی هستند که در ادامه به بحث در مورد آن‌ها خواهیم پرداخت.
1. آشنایی با روش سنتی کاشت زعفران
هزاران سال است که زعفران به صورت سنتی کاشت می گردد. این محصول در مناطق گرمسیری کاشته می شود. توجه به شرایط آب و هوایی در میزان کاشت این محصول از اهمیت بسیار زیادی دارد برخوردار می باشد. پیاز زعفران معمولاً در مناطق با آب و هوای گرم و خشک کشت می شود که هیچ گونه بارندگی در آن وجود ندارد. برای کاشت این محصول به روش سنتی باید خاک مناسب برای تولید زعفران را انتخاب کنید که ترکیبی از شن و خاک رس می باشد و هیچ‌گونه مواد مغذی در آن وجود نداشته باشد.
پس از آن تمامی علف های هرز را از خاک حذف کنید. سپس پیاز زعفران را بکارید. توجه داشته باشید که در این مرحله کیفیت پیاز زعفران در کیفیت زعفران به دست‌آمده اهمیت تاثیر بسیار زیادی دارد. هرچقدر پیاز زعفران دارای کیفیت بالایی بالاتری باشد، به همان اندازه محصول نهایی تولید برداشت شده با کیفیت تر خواهد بود. زمان کاشت پیاز زعفران دومین و مهم‌ترین موردی است که باید به آن توجه کنید. بهترین زمان برای کاشت پیاز زعفران از اواسط مرداد تا اواخر شهریور است. اولین برگ های گل زعفران پس از گذشت دو الی سه هفته سر از خاک بیرون می آورند.
پس از آن باید محصول را در اواسط ماه مهر مهر ماه آبیاری کنید تا بتوانید آن را در پایان ماه آبان آبان ماه برداشت کنید. توجه داشته باشید که برداشت عملیات برداشت زعفران نیاز به هزینه بسیار بالایی دارد، ضمن اینکه باید به زمان آن برداشت نیز توجه ویژه ای کنید داشته باشید. زعفران را باید از طلوع آفتاب تا قبل از نه صبح که گل ها بسته نشده اند، برداشت کنید.
• معایب کاشت سنتی زعفران
کشت سنتی زعفران علاوه باوجود داشتن مزایای بسیار، معایبی را نیز به همراه دارد. از معایب این نوع کشت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
در کشت سنتی باید به عوامل مختلف مانند منطقه و آب و هوای کشت زعفران توجه کنید. چرا که زعفران در هر منطقه ای قابلیت رشد ندارد. در کشت سنتی زعفران به آبیاری نیاز دارید. توجه داشته باشید که منطقه موردنظر با بحران کمبود آب مواجه نباشد.
هزینه برداشت زعفران در این روش بسیار بالا و راندمان آن کم است. در این روش کلاله های زعفران در معرض مستقیم نور خورشید قرار گرفته و ممکن است قدرت رنگ، طعم و عطر خود را از دست دهند. در این نوع کشت پیازهای زعفران به مدت پنج الی هفت سال در خاک باقی می مانند. به همین دلیل نمیتوان مشاهده کرد که آیا پیاز زعفران به بیماری یا آفت خاصی مبتلا است یا خیر؟
• مزایای کاشت سنتی زعفران
با اینکه کاشت سنتی زعفران دارای مشکلات بسیاری است، یکی از بهترین روش های کاشت زعفران شناخته می شود. در این روش کاشت، اگر زعفران در شرایط آب و هوایی مطلوبی قرار گیرد، کیفیت بسیار بالایی خواهد داشت که در مقایسه با زعفران های گلخانه ای فوق العاده می باشد. زعفران خراسان از باکیفیت‌ترین انواع زعفران های تولید شده در کشور ایران است.
2. روش های مدرن کاشت زعفران
برای تولید تولید مدرن زعفران از دو روش هیدروپونیک و آیروپونیک استفاده می شود. در روش هیدروپونیک از آب به جای خاک به عنوان تغذیه گیاه استفاده می شود. ،به همین دلیل به آن روش آب کشت نیز گفته می شود. ابتدا پیاز زعفران مناسب را انتخاب کرده و مواد مغذی مورد نیاز زعفران را اندازه‌گیری کنید. سپس آن را آبیاری می کنید تا به حفظ نور، تهویه و رطوبت آن توجه بسیاری شود.
در روش آیروپونیک که به آن هوا کشت نیز گفته می شود، ریشه ی زعفران را به صورت معلق در هوا قرار می دهند و به هیچ عنوان از خاک استفاده نمی شود.، سپس ریشه آن را با اسپری آب تغذیه می کنند.
• معایب کشت مدرن و یا گلخانه ای زعفران
از مهم ترین معایب کشت مدرن زعفران میتوان به کیفیت پایین آن زعفران اشاره کرد. با این که این روش مزایای بسیار زیادی دارد، نمیتوان زعفران را در شرایط جوی مختلف تولید کرد،درنتیجه کیفیت آن نسبت به زعفران های سنتی بسیار پایین تر خواهد بود. از دیگر معایب آن این روش میتوان به عدم آموزش کافی، اجرای دشوار گلخانه، طراحی نسبتا پیچیده و عدم دسترسی به تجهیزات اشاره کرد.
• مزایای کشت مدرن زعفران
در این نوع کشت میزان راندمان تا سی درصد افزایش پیدا می کند. و هزینه های مربوط به خاک ، کاهش می یابد. دراین روش، نیازی به کشت افقی زعفران در خاک وجود ندارد . ازآن‌جایی که زعفران بیشتر با هوا رشد می کند، نیاز به آبیاری کمتری داشته و میزان مصرف آب کنترل می شود. در کشت مدرن، زعفران در یک محیط مناسب و بهداشتی رشد می کند که مانع از ایجاد هرگونه بیماری و آفت می شود.
راهکارهای افزایش تولید زعفران
برای افزایش میزان تولید زعفران می توانید از روش های مختلفی استفاده کنید. این روش ها به نوع خاک، انتخاب پیاز مرغوب کیفیت پیاز زعفران و شرایط آب‌وهوایی بستگی دارند. توجه داشته باشید که با استفاده از نکات زیر می توایند توانید میزان تولید این محصول را افزایش دهید:
• خاک کشت زعفران باید حاصلخیز بوده و دارای ph هفت الی ۹۸ باشد. پیازی که برای کاشت زعفران انتخاب می کنید باید درشت و سالم بوده و فاقد هرگونه بیماری باشد.
آبیاری باید در زمان مناسب خود که فصل پاییز است انجام شود. آبیاری بیش از حد باعث رشد کنه ها و آسیب به پیاز زعفران می گردد.
• برای افزایش میزان تولید زعفران به زمان کاشت آن، انتخاب خاک مناسب، انتخاب پیاز زعفران مناسب، روش کاشت درست، آب و هوای مناسب برای کشت این محصول، تراکم و عمق کاشت پیاز زعفران توجه کنید.
• رعایت نکات و ملاحظات ضروری و مهم در زمینه های سله کشی، وجین زمین، آبیاری، حذف علف های هرز در زمان داشت، و روش چیدن گل زعفران در مرحله برداشت از دیگر جمله عواملی هستند که باعث افزایش میزان تولید زعفران می شوند.
• شرایط زمین برای افزایش میزان تولید زعفران
یکی از مهم ترین مواردی که در افزایش میزان تولید زعفران اهمیت زیادی دارد، انتخاب زمین مناسب برای کشت این محصول است. توجه داشته باشید که خاک مناسب کشت زعفران ، هیچ گونه مواد غذایی و معدنی نداشته باشد. در غیر این صورت در افزایش تولید زعفران با مشکلات بسیار بالایی روبه رو خواهید بود. زعفران دارای عمر بسیار طولانی است و با هر بار کشت می توانید از آن به مدت هفده الی هجده سال استفاده کنید.
پس در نتیجه از مهم ترین روش ها برای افزایش میزان تولید زعفران، انتخاب زمان مناسب و همچنین انتخاب کود شیمیایی و حیوانی مناسب برای افزایش میزان بازدهی آن است.
• نوع پیاز زعفران
نوع پیاز زعفران از دیگر مهم ترین عواملی است که باعث افزایش میزان تولید زعفران می شود. توجه داشته باشید پیازهایی که از آن برای تولید زعفران استفاده می کنید، باید درشت و سالم باشند و هیچ‌گونه آلودگی در آن دیده نشوند.
کشت پیاز زعفران به سه روش سنتی، قپه ای و مهره تسبیح انجام می شود که بهترین روش، روش قپه ای می باشد. انتخاب عمق مناسب در هنگام کاشت پیاز اهمیت زیادی دارد. اگر به دنبال کاشت زعفران در مناطق معتدل هستید، عمق محل کشت آن کم تر از ده الی پانزده سانتی متر نباشد و در مناطق سردسیر، عمق آن از پانزده الی بیست سانتی‌متر کم‌تر نگردد. زمانی که پیازهای زعفران رشد می کنند به سطح خاک نزدیک می شوند. در این صورت هر ساله باید یک لایه از خاک، خاکستر و یا کود را به اندازه دو الی سه سانتی متر روی آن اضافه کنید تا پیاز زعفران در برابر هرگونه آسیب های محیطی محافظت شود.
آبیاری
آبیاری از مهم ترین مواردی است که در افزایش و یا کاهش میزان تولید زعفران اثر زیادی دارد. در حالت کلی زعفران نیاز به آب زیاد ندارد. به همین دلیل در مناطق خشک و نیمه خشک کشت می‌شود. زمان مناسب آبیاری در میزان افزایش تولید این محصول تأثیر زیادی دارد. توجه داشته باشید که آبیاری در تابستان ، باعث کاهش رشد گیاه می شود. اما این امر برای تمامی زعفران ها نیز صدق نمی کند. چراکه در برخی مناطق، آبیاری زیاد محصول باعث افزایش میزان رشد آن می شود.
درنتیجه ابتدا باید به منطقه کشت زعفران توجه کنید، سپس میزان آبیاری آن را مورد بررسی قرار دهید. بهترین روش آبیاری زعفران استفاده از شیوه ها و راهکارهای نوین است. بهتر است از یک سیستم آبیاری بارانی و بسیار مناسب برای افزایش تولید زعفران استفاده کنید.
سخن پایانی
زعفران از‌محبوب ترین ادویه هایی است که به وفور گیاه آن در کشور ایران کشت می شود. زعفران به دو روش سنتی و مدرن کاشته می شود که هریک دارای ویژگی های مختلف هستند.برای کشت این محصول باید به نکات بسیار مهم مانند آب و هوا، میزان نور، تهویه، نحوه آبیاری آن غیره آن توجه کنید.
بعد از تولید زعفران در صورت تمایل می توانید یادداشت مراحل صادرات زعفران را مطالعه کنید.
سوالات متداول در مورد افزایش تولید زعفران
1. آیا زعفران برای کشت نیاز به آبیاری زیاد دارد؟
خیر. این محصول در مناطق گرمسیری تولید می شود و نیازی به آبیاری زیاد ندارد.
2. پیاز زعفران باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
پیاز زعفران باید سالم و درشت باشد و هیچ آفتی در آن نباشد.
3. PH خاک کشت زعفران چند است؟
PH خاک کشت زعفران از هفت۷ تا ۹۸ متغیر است.
