حاجی محمد اکبر بنیان‌گذار و پدر زعفران افغانستان
چیزی قریب به بیست‌وشش سال قبل زمانی که در افغانستان هنوز کشت و برداشت زعفران شناخته‌شده نبود و در این کشور کسی با آن آشنا نبود، حاجی محمد اکبر مردی از شهرستانی دورافتاده پشتون زرغون در شرق هرات، پیاز این گیاه را وارد هرات کرد و نام خود را به‌عنوان بنیان‌گذار صنعت کشت زعفران در تاریخ افغانستان ماندگار کرد.
مردی که حامد کرزی به او لقب «بابای زعفران» را داد و به همین نام مشهور شد. محمد اکبر در زمانی که بیشتر کشت مواد مخدر رایج بود به‌صورت پنهانی پیاز زعفران را وارد افغانستان می‌کرد و ابتدا در یک قطعهٔ زمین کشاورزی به مساحت ۳۰۰ مترمربع کشت زعفران را شروع کرد. او تجربه و نحوه کشت و برداشت زعفران را از شهرستان‌های استان خراسان در ایران آموخته بود.
زمانی که بابای زعفران افغانستان به کشت و ترویج و تشویق کشاورزان افغانستانی به جایگزینی کشت زعفران با مواد مخدر کرده بود، زعفران در افغانستان خریدار چندانی نداشت و کشاورزان با توجه به سود سرشار و چند برابری کشت مواد مخدر علاقه‌ای به این امر نشان نمی‌دادند. اما تلاش، پشتکار و اراده بی‌نظیر محمد اکبر باعث شد کشت زعفران از ۳۰۰ مترمربع زمین او، به ۱۴ ولایت در افغانستان و فراتر از ۶۰۰ هزار مترمربع افزایش یابد.
این رشد تا حدی بود که افغانستان توانست خود را به جایگاه دومین تولیدکننده زعفران پس از ایران برساند. طبق آخرین آمار ولایت‌های هرات، بلخ، فاریاب، قندهار، ارزگان، دایکندی و سرپل به ترتیب بیش‌ترین تولید زعفران را دارند. هرات در میان ولایت‌های تولیدکننده زعفران در درجه نخست قرار دارد.
این رشد و گستردگی به‌گونه‌ای بود که حتی در سال‌های گذشته تولید زعفران در یک سال به ۱۵ تن نیز رسید. اهمیت مضاعف تولید زعفران در افغانستان از این بابت است که زعفران بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین جایگزین کشت خشخاش در این کشور است.
«بابای زعفران» یکی از مهم‌ترین پیشگامان در تولید و تکثیر زعفران در افغانستان بود و ۲۵ سال از عمر خود را پرتلاش در راستای گسترش زراعت زعفران صرف نمود. می‌توان او را یکی از مسببین اصلی به ثمر رسیدن برنامه‌های توسعه‌ای وزارت کشاورزی در افغانستان دانست.
زعفران افغانستان توانست در این مدت روند رو به رشد چشمگیری داشته باشد و موفقیت‌های ارزشمندی کسب کند. برای مثال هشت سال متوالی زعفران افغانستان توانست به‌عنوان یکی از بهترین زعفران‌های جهان شناخته شود.
حاجی محمد اکبر بنیان‌گذار و پدر زعفران افغانستان ملقب به «بابای زعفران» دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۹ برابر با ۲۱ سِپتامبر ۲۰۲۰ براثر سکته مغزی از دنیا رفت و نام او برای همیشه در تاریخ افغانستان و زعفران افغانستان ماندگار شد.
با راه‌اندازی برج تخصصی زعفران در شهر مشهد (مرکز مهم‌ترین و بزرگ‌ترین استان تولیدکننده زعفران در جهان)، به‌عنوان اولین پایگاه مبادلات زعفران در ایران، افغانستان نیز به‌عنوان دومین تولیدکننده زعفران در جهان یکی از مدعیان و بازیگران مهم این عرصه خواهد بود و باید منتظر اتفاقات ویژه و رقابت آن‌ها با مهد تولید زعفران دنیا باشیم.
